بهترین سبدگردان‌ها در سال گذشته

قبلا در یک نوشته مجزا سبدگردانی را کامل توضیح دادیم و تفاوت و مزایای آن را نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بررسی کردیم.

اخیرا یکی از گزینه‌های جذاب سرمایه‌گذاری در بازار بورس در کنار صندوق‌‌ها برای کسانی که دانش و تخصص مدیریت پول خود در بازار را ندارند، سرمایه‌گذاری از طریق سبدگردان‌هاست. البته تا تابستان 98 به دلیل محدودیت‌های سبدگردان‌ها و تقاضای زیاد برای خدمات سبدگردانی، سبدگردان‌ها محدودیت پذیرش حداقل سرمایه داشتند که معمولا این عدد بین 500 میلیون تومان تا 1 میلیارد تومان بود.

از این لینک می‌توانید لیست سبدگردان‌های مورد تایید سازمان بورس در سال 98 را مشاهده کنید. تعداد شرکت‌های دارای مجوز سبدگردانی در حال حاضر 24 هست.

محدودیت اصلی سبدگردان‌ها طبق مصوبه سازمان این بود که هر سبدگردان به تعداد تحلیلگر و متخصص سرمایه‌گذاری که در تیم خود دارد تعداد محدودی سبد می‌تواند بپذیرد.

البته بخشنامه جدید سازمان بورس در سال 98 این محدودیت تعداد تحلیلگر به ازای سبد را برداشته است و بنابراین شاهد پذیرش سبد‌های برای مبالغ تا 50 میلیون تومان هم در بین برخی سبدگردان‌ها هستیم. برای مثل سبدگردان هدف از حمله اولین سبدگردان‌هایی بود که سبدهای متنوع با ریسک‌های متنوع با حداقل سرمایه 50 میلیون تومان ایجاد کرد.

در کنار سبدگردان‌های رسمی بسیاری از فعالان حقیقی و باتجربه بازار نیز در سال 97 و 98 سبدهای بسیاری پذیرفتند. از آنجایی که مدیریت سبد هر فرد در کد معاملات آنلاین خود فرد صورت می‌گیرد و تمام خرید و فروش‌ها در حساب کاربری خود فرد از سمت سبدگردان صورت می‌گیرد، سبدگردانی حقیقی به نوعی امن محسوب می‌شود و برای همین هست که استقبال خوبی از آن در دو سال اخیر شده است.

البته امن بودن سپردن سرمایه به شخص حقیقی برای سبدگردانی به این معنی است که این فرد نمی‌تواند پول شما را ببرد . بخش مهم‌تر آن پیدا کردن سبدگردان قابل اعتماد و با تجربه هست. معمولا وقتی بازار بورس صعودی هست اکثر سهم‌ها در بازار صعود می‌کنند که گاهی امکان دارد در این میان قیمت برخی سهم‌ها بیشتر از ارزش ذاتی خود و اصطلاحا به صورت حبابی رشد کند.

در این اوضاع بازار معمولا همه سبدگردان می‌شوند. هر کسی با اندک تجربه و کسب سود خوب در یک دوره کوتاه، مدعی سبدگردانی می‌شود و کسب سودهای بسیار عالی را وعده می‌دهد. این شرایط در نیمه اول سال 98 هم پیش آمد. هر کسی در این مدت سهم خریده بود به احتمال بسیار بالا سود بالاتر از سود یکسال بانک کسب کرد و همین اعتماد کاذبی به خیلی‌ها داد که ادعای سبدگردانی کنند.

در انتخاب سبدگردان حقیقی محتاط باشید و پس از تحقیق و پرس‌وجو پول خود را در اختیار افراد قابل اعتماد و با تجربه قرار دهید. کسی که حداقل دانش بازار مالی دارد و حداقل یکبار بالا و پایین بازار را تجربه کرده است.

کارمزد سبدگردان چگونه تعیین می‌شود؟

کارمزد سبدگردان‌ها معمولا از دو بخش ثایت و متغیر تشکیل می‌شود. بخش ثابت معمولا در بین همه سبدگردان‌ها مشترک و عدد 1 درصد سرمایه تحت مدیریت در یک سال هست. یعنی اگر 100 میلیون تومان به یک سبدگردان بدهید و یکسال پول شما در اختیار سبدگردان باشد، 1 میلیون تومان را به عنوان هزینه ثابت مدیریت پرداخت می‌کنید. کارمزد ثابت مدیریت چندان جذابیتی برای سبدگردان‌ها ندارد.

جذابیت اصلی سبدگردانی در بخش متغیر کارمزد هست که متناسب با عملکرد سبدگردان تعریف می‌شود. استاندارد رایج در همه دنیا برای خدمات سبدگردانی این است که سبدگردان در بخشی از سودی که برای مشتری خود می‌سازد سهیم باشد. زیرا تنها از این طریق است که انگیزه اصلی سبدگردان ساختن سود بالا برای مشتری خود است.

معمولا سبدگردان‌ها درصدی از سود بالاتر از نرخ سود بانکی را به عنوان کارمزد متغیر خود برمی‌دارند. برای مثال در سال 97 که نرخ سود بدون ریسک بازار 20 درصد بود کارمزد سبدگردان‌ها بین 15 تا 25 درصد ( برای مبالغ بالا درصد کمتری گرفته می‌شود) اختلاف سود کسب شده با نرخ بهره 20 درصد بود.

مثلا اگر یک سبدگردان برای سبد شما 50 درصد سود بسازد طبق این فرمول ، سبدگردان 6 درصد سود سبد شما را به عنوان کارمزد برمیدارد.

 % 6 =  (% 20 –  % 50) * 20%

نحوه انتخاب بهترین سبدگردان

سبدگردان‌ها هم مانند صندوق‌ها انواع سبد مختلفی با طیف ریسک متفاوت برای نیازهای مشتری‌های خود طراحی می‌کنند. برای مثال یک مشتری می‌تواند درخواست سبد کم‌ریسک داشته باشد در این حالت با مشخص شدن بازه زمانی، سبدگردان سبدی متناسب با نیاز این مشتری برای او طراحی می‌کند. معمولا سبدگردان‌ها 5 طیف ریسک‌ برای سبدهای خود در نظر می‌گیریند. بسیار کم‌ریسک، کم‌ریسک، ریسک متوسط ، پر ریسک و سبد بسیار پرریسک.

برای انتخاب سبدگردان خوب برای سرمایه خود اول نیاز به نحوه محاسبه کارمزد سبدگردان دارید که در مورد آن صحبت کردیم و دو نیاز به بررسی عملکرد تیم مدیریت سبد دارید. برای این منظور مثل صندوق‌ها باید عملکرد دوره‌های گذشته بخش بورسی سبد سبدگردان را نسبت به عملکرد شاخص بورس بررسی کنید.

بر اساس چه معیارهایی سبدگردان خوب را پیدا کنیم؟

اولین معیار برای سنجش عملکرد یک سبدگردان، بازدهی سبد نسبت به شاخص بورس هست. اگر یک سبدگردان در حالت صعودی بازار (برای سبدهای غیرکم ریسک) بتواند از شاخص پیشی بگیرد یعنی اولین معیار سبدگردان خوب را دارد. مثلا شاخص بورس در ماه آبان و آذر 98 تقریبا 15 درصد رشد کرد.

اگر یک سبدگردان در این شرایط به اندازه شاخص یا حتی کمتر از شاخص سود بسازد در حقیقت سرمایه‌گذار ضرر کرده است چون می‌توانست با هزینه بسیار کمتری شاخص بورس را خودش بخرد و همین سود را بردارد. پس مهم هست که یک سبدگردان نه همیشه ولی در میان‌مدت از شاخص بهتر عمل کند (ممکن است در شرایط خاص یک سبدگردان خوب هم در یک دوره کوتاه از شاخص بدتر عمل کند)

همزمان اگر یک سبدگردان در شرایط اصلاح یا نزول بازار بورس، کمتر ضرر کند و این عملکرد را در سال‌های متوالی حفظ کند به معنی حرفه‌ای بودن تیم مدیریت سبد هست. 

پس حتما در بررسی عملکرد سبدگردان شرایط بازار بورس در بازه زمانی مد نظر را معیار قرار دهید.

معیار دوم سنجش عملکرد سبدگردان، مقایسه عملکرد آن نسبت به سایر سبدگردان‌هاست. ممکن است یک سبدگردان نسبت به شاخص سود بهتری کسب کند و سریغ نتیجه بگیرید که سبدگردان خوبی هست. ولی پس از مقایسه با عملکرد سایر سبدها ببینید که در بین مثلا ده سبدگردانی که عملکرد بهتری از شاخص داشته، 9 ام هست.

اطلاعات سود دوره‌ای سبدگردان‌ها را می‌توانید با تماس تلفنی بپرسید.

اینجا می‌توانید گزارش عملکرد گذشته سبدگردان‌ها در سال‌های گذشته را بررسی کنید. البته این گزارش سبدگردان‌هایی است که تا سال 97 فعال بودند. برای مثال سبدگردان آسمان در سال 96 بهترین عملکرد را در بین سبدگردان‌های فعال در بازار داشته است.

در سال 96، سبدگردان‌ الماس و سبدگردان سرمایه ایرانیان بیشترین بازدهی را طبق گزارش سازمان بورس داشته‌اند.

گزارش سبدگردان‌ها در سال 97 هم بعد از 9 ماه منتشر شد.

در این مطلب سعی شد مفهوم سبدگردانی و فضای آن در کشور به تفصیل توضیح داده شود. هر سوالی درباره سبدگردانی و مقایسه سبدگردانهای دارای مجوز دارید می‌توانید از ما بپرسید.